Ze zijn klein, zoemen zacht en verdwijnen haast geruisloos uit ons zicht. Maar laat je niet misleiden: bijen zijn niets minder dan ruggengraatbouwers van het leven op aarde. Meestal denken we aan bloemen, honing of fruit. Maar hun invloed reikt veel verder. Ze zorgen voor evenwicht, voor verbinding en zelfs voor het voortbestaan van bossen. In deze blogpost nemen we je mee in de fascinerende wereld van de bij, leggen we uit waarom ze vandaag zo kwetsbaar zijn en tonen we hoe wij bij Go Forest bijdragen aan een wereld waarin bossen én bijen weer mogen bloeien.
Wat is er aan de hand met de bijen?
De bij verdwijnt. Niet plots, maar stilletjes. En met haar verdwijnt meer dan alleen een insect. Wereldwijd krimpen populaties in een tempo dat wetenschappers zorgen baart. De oorzaken? Een complexe mix van factoren: pesticiden, ziektes, monoculturen, klimaatverandering en vooral het verdwijnen van hun natuurlijke leefomgeving.
Wanneer de bij wegvalt, neemt de bestuiving af. Planten en gewassen brengen minder vruchten voort. Ecosystemen raken uit balans. Wat we overhouden, is een natuur die haar veerkracht verliest en een samenleving die het pas merkt als het te laat is.
Ook bij ons in gevaar
Het is geen ver-van-ons-bedverhaal. Ook in België staan bijen onder druk. Van de honderden wilde bijensoorten die hier voorkomen, is bijna de helft bedreigd of verdwenen. Dat voel je niet alleen in natuurgebieden, maar ook op boerenerven en in je eigen achtertuin.
Zonder bijen blijft een appelboom kaal. Een moestuin wordt stil. Een bloemenweide verliest haar kleur. Bijen zorgen mee voor onze lokale voedselproductie, onze biodiversiteit en de levendigheid van het landschap. Hun verdwijning is een verlies dat zich langzaam opbouwt, tot het plots te laat is om terug te draaien.
Bijen en bossen: een wederzijdse relatie in actie
Wie denkt dat bijen enkel thuishoren tussen bloemenperken, mist een groot stuk van hun verhaal. Ook in bossen vervullen deze geel-zwarte insecten een rol van levensbelang. Ze zorgen voor de bestuiving van bomen en struiken, en daarmee voor het voortbestaan van het bos zelf. Geen bij betekent geen vrucht. Geen vrucht betekent geen zaadjes. En zonder zaadjes ontstaan er geen nieuwe bomen.
Maar de relatie werkt ook andersom. Bijen zorgen niet alleen voor het voortbestaan van bossen, ze zijn zelf ook afhankelijk van die bossen om te overleven. Ze vinden er voedsel, nestplaatsen en beschutting, van bloeiende struiken tot holle bomen en nectarrijke planten. Zonder die natuurlijke variatie is er geen plek waar bijen écht kunnen floreren.
Daarom planten we bij Go Forest geen bomen als eindpunt, maar als begin van iets groters. In Peru bijvoorbeeld, waar we samenwerken met onze partner Camino Verde, ondersteunen we lokale gemeenschappen die Melipona-bijen houden. Deze stingloze bijen produceren niet alleen een krachtige medicinale honing, maar spelen ook een sleutelrol in de bestuiving van honderden boomsoorten, waaronder zeldzame en bedreigde. Door bijen en bosherstel hand in hand te laten gaan, bouwen we aan een ecosysteem dat zichzelf in stand houdt. Een veerkrachtige, levende omgeving waarin mens en natuur elkaar versterken.
👉 Lees hier waarom het eerste Go Forest-project begon in het Amazonewoud
De bij als spiegel van onze samenleving
Op het eerste gezicht lijken wij mensen mijlenver verwijderd van de wereld van de bij. En toch, wie dieper kijkt, ziet vooral gelijkenissen. Net als wij leven bijen in hechte gemeenschappen. Ze werken samen, zorgen voor elkaar, delen verantwoordelijkheid en bouwen aan iets dat groter is dan henzelf. Hun kracht zit niet in het individu, maar in het geheel. Er is geen chaos of opgelegde hiërarchie, maar een natuurlijke afstemming tussen rol, ritme en omgeving.
Misschien is dat waarom ze ons zo blijven fascineren. Ze tonen hoe samenwerking eruitziet wanneer die gedragen wordt door zorg, vertrouwen en verbondenheid.
Biesous vertaalt dat inzicht naar de wereld van mensen en organisaties. Vanuit een diep respect voor de natuur ontwikkelt Margot, oprichter van Biesous, ervaringsgerichte trajecten rond cultuur, leiderschap en welzijn. Niet vanuit een vast model of methode, maar vanuit het leven zelf. Ze neemt mensen en teams mee in de wereld van de bij, letterlijk én figuurlijk, om te vertragen, te verdiepen en opnieuw verbinding te maken. Met zichzelf, met elkaar en met wat ertoe doet.
Wat jij kan doen
Bijen beschermen is geen taak voor experts alleen. Iedereen kan bijdragen. Sterker nog, elke kleine actie telt.
- Plant bloemen en struiken die bijen aantrekken
- Laat je tuin of balkon wat minder strak en wat meer wild
- Vermijd pesticiden en kunstmest
- Kies voor lokaal, bij-vriendelijk en biodivers
- Of help mee aan herstel door een boom te planten met impact via Go Forest
Bijen en bossen zijn diep met elkaar verbonden. Wie zorgt voor de ene, beschermt de andere. Of het nu gaat om een regenwoud in Peru of een bloemenstrook bij ons in België: wanneer we zorgen voor bijen en bossen, zorgen we ook voor onze eigen toekomst.
