Jarenlang was ‘net zero’ het dominante kader voor klimaatactie. Maar naarmate het biodiversiteitsverlies toeneemt en ecosystemen instorten, wordt duidelijk dat koolstofneutraliteit alleen niet genoeg is om een leefbare planeet te garanderen. Er ontstaat een nieuw paradigma dat natuur erkent als de basis voor klimaatsstabiliteit, menselijke gezondheid en economische veerkracht: nature positive.
Wat betekent “Nature Positive”?
Nature positive is een wereldwijd doel om natuurverlies te stoppen en om te keren tegen 2030 (ten opzichte van 2020) en volledige natuurherstel te realiseren tegen 2050. Dit kader werd voorgesteld in het rapport A Nature-Positive World: The Global Goal for Nature en sluit aan bij de Kunming-Montreal Global Biodiversity Framework (GBF).
Het doel ‘nature positive tegen 2030’ biedt bedrijven en overheden een strategisch kader om klimaatverandering aan te pakken en biodiversiteit te herstellen. Deze mondiale doelstelling weerspiegelt de urgentie van het herstel van ecosystemen en het behoud van de levensondersteunende systemen van de aarde. Het bevordert de integratie van klimaat-, oceaan- en bodembeleid onder één natuurgericht beleid.
Waarom ‘Net Zero’ niet genoeg is
Net zero is cruciaal om de opwarming van de aarde tot 1,5°C te beperken, zoals afgesproken in het Akkoord van Parijs. Maar wetenschappers waarschuwen: zonder het herstel van ecosystemen is dit doel onhaalbaar. Als we het verlies aan natuur niet stoppen en omkeren, wat de essentie is van een natuurpositieve aanpak, brengen we juist de systemen in gevaar die ervoor zorgen dat net zero kan werken.
Net zero focust vooral op het verminderen van emissies uit fossiele brandstoffen en industrie, maar negeert vaak de rol van natuurlijke ecosystemen in klimaatregulatie. Klimaatstabiliteit en ecologische integriteit zijn nauw met elkaar verbonden. Bossen, wetlands, oceanen en bodems slaan CO₂ op, reguleren het water, en bieden bescherming tegen extreem weer. Wanneer deze ecosystemen worden aangetast, geven ze niet alleen opgeslagen koolstof vrij, maar verliezen ze ook hun vermogen om aanpassing en veerkracht te ondersteunen.
Met andere woorden, de aantasting van de natuur brengt de stabiliteit van het aardse systeem in gevaar. Biodiversiteitsverlies, ontbossing en verzuring van de oceanen zijn factoren die de druk op de planetaire grenzen versnellen en deze buiten veilige limieten duwen. Zoals de auteurs van The Nature-Positive Global Goal for Nature duidelijk maken, dreigt “net zero” zonder “nature positive” een loze belofte te worden.
Simpel gezegd: klimaatverandering en verlies aan biodiversiteit zijn twee kanten van dezelfde planetaire noodsituatie. Als we het ene aanpakken zonder het andere, zullen we op beide fronten falen. Alleen door een natuurpositieve bril te dragen, ecosystemen te behouden en te herstellen en tegelijkertijd te decarboniseren, kan net zero een zinvolle weg voorwaarts worden.
Het zakelijk belang van Nature Positive
Volgens een analyse van PwC is meer dan 55% van het mondiale bbp, wat overeenkomt met 58 biljoen dollar, matig of sterk afhankelijk van de natuur. Van landbouw en farmaceutica tot toerisme en infrastructuur: bedrijven zijn afhankelijk van gezonde ecosystemen voor grondstoffen, stabiliteit in de toeleveringsketen en risicobeperking.
Verlies aan biodiversiteit en aantasting van ecosystemen vormen directe risico’s voor bedrijfsactiviteiten:
- Verstoring van de toeleveringsketen door ontbossing, droogte of invasieve soorten
- Reputatieschade door niet-duurzame inkoop (bijv. palmolie, mijnbouw)
- Regelgevende druk door opkomende kaders
Bedrijven die geen rekening houden met natuurgerelateerde risico’s, kunnen te maken krijgen met kredietverlagingen, desinvesteringen door investeerders en een dalend marktaandeel.
Omgekeerd bieden natuurpositieve strategieën aanzienlijke kansen:
- Techreuzen omarmen natuurgebaseerde oplossingen om hun operationele uitstoot te compenseren. Dit niet alleen als instrumenten voor koolstofboekhouding, maar ook als een manier om door de gemeenschap geleide herbebossings- en instandhoudingsinspanningen te ondersteunen. Deze initiatieven versterken de ESG-prestaties en leveren een langdurige sociale impact op.
- Consumentengoederenmerken financieren herbebossing om de toekomstige toegang tot cruciale natuurlijke hulpbronnen veilig te stellen en tegelijkertijd klimaatbestendige toeleveringsketens op te bouwen.
- Financiële instellingen lanceren financiële producten die gekoppeld zijn aan biodiversiteit en die kapitaal kanaliseren naar regeneratieve landbouw, bosbehoud en herstel van ecosystemen. Deze instrumenten bieden rendement en voldoen tegelijkertijd aan nieuwe vereisten op het gebied van duurzaamheidsverslaglegging en aan de verwachtingen van beleggers.
Nature positive strategieën zijn niet langer abstract. Bedrijven hebben toegang tot concrete instrumenten om hun milieu-impact te meten en te beheren:
- Het LEAP-kader van de Taskforce on Nature-related Financial Disclosures (TNFD) helpt bedrijven in kaart te brengen waar hun activiteiten raakvlakken hebben met de natuur, risico’s zoals ontbossing of waterstress te beoordelen en informatie te verstrekken die aansluit bij ESG-rapportage.
- Het Science Based Targets Network (SBTN) stelt bedrijven in staat om duidelijke, wetenschappelijk onderbouwde doelstellingen te formuleren voor landgebruik, zoet water en biodiversiteit in hun activiteiten en toeleveringsketens.
Dit maakt nature positive meetbaar, geloofwaardig en aantrekkelijk voor investeerders.
Herstel: meer dan bomen planten
Echte herstelmaatregelen herstellen functionele ecosystemen. De tien gouden regels voor herbebossing benadrukken dat inspanningen:
- Lokaal aangepast en biodivers moeten zijn: gebruik maken van inheemse soorten die de veerkracht van ecosystemen ondersteunen
- Inclusief zijn voor lokale en inheemse gemeenschappen: zorgen voor zinvolle participatie en rentmeesterschap
- Ontworpen zijn voor ecologische monitoring op lange termijn: de voortgang in de loop van de tijd volgen om de werkelijke impact te meten
Bij Go Forest passen we deze principes dagelijks toe. Onze projecten geven prioriteit aan inheemse boomsoorten, werken samen met betrouwbare lokale partners en omvatten continue monitoring om langdurige voordelen voor het klimaat, de biodiversiteit en het welzijn van de gemeenschap te garanderen.
Referentielijst
- Locke, H., Rockström, J., Bakker, P., Bapna, M., Gough, M., Hilty, J., Lambertini, M., Morris, J., Rodriguez, C. M., Samper, C., Sanjayan, M., Zabey, E., & Zurita, P. (2021). A nature-positive world: The global goal for nature. Nature Positive Initiative.
- Convention on Biological Diversity. (2022). Kunming-Montreal Global Biodiversity Framework. https://www.cbd.int/article/cop15-final-text-kunming-montreal-gbf-221222
- Nature Positive Initiative. (2024). Principles for nature positive measurability. https://www.naturepositive.org/app/uploads/2024/02/Principles-for-Nature-Positive-Measurability.pdf
- (2023). PwC boosts global nature and biodiversity capabilities with new Centre for Nature Positive Business. https://www.pwc.com/gx/en/news-room/press-releases/2023/pwcboosts-global-nature-and-biodiversity-capabilities.html
- Science Based Targets Network. (2023). Science-based targets for nature: Initial guidance for business. https://sciencebasedtargetsnetwork.org/how-it-works/the-first-science-based-targets-for-nature/
- Taskforce on Nature-related Financial Disclosures. (2023). Recommendations of the Taskforce on Nature-related Financial Disclosures. https://tnfd.global/wp-content/uploads/2023/08/Recommendations_of_the_Taskforce_on_Nature-related_Financial_Disclosures_September_2023.pdf
- World Economic Forum. (2020). Nature risk rising: Why the crisis engulfing nature matters for business and the economy. https://www.weforum.org/reports/nature-risk-rising-why-the-crisis-engulfing-nature-matters-for-business-and-the-economy
- World Economic Forum. (2020). The future of nature and business. https://www3.weforum.org/docs/WEF_The_Future_Of_Nature_And_Business_2020.pdf
- Di Sacco, A., Hardwick, K. A., Blakesley, D., Elliott, S., Ruyonga, G., & Sasaki, N. (2021). Ten golden rules for reforestation to optimize carbon sequestration, biodiversity recovery and livelihood benefits. Global Change Biology, 27(6), 1328–1348. https://doi.org/10.1111/gcb.15498
