Het is weer bijna die tijd van het jaar. Sommigen noemen het de mooiste dag van het jaar, anderen noemen het consumentisme op zijn best. Wat is Black Friday? En wat is het effect ervan op het milieu en het klimaat?
Wat is Black Friday?
Black Friday is een dag waarop winkels enorme kortingen geven. Vroeger werd deze “feestdag” alleen in de Verenigde Staten gevierd en vond hij plaats in de week na Thanksgiving, perfect op tijd om iedereen zijn kerstcadeaus te laten kopen. Toen online winkelen het nieuwe normaal werd, zagen steeds meer landen Black Friday verschijnen in hun favoriete winkels.
Impact van Black Friday op de planeet
De enige reden waarom winkels zulke grote kortingen hanteren, is dat zij verwachten dat de consumenten meer zullen kopen van wat ze niet nodig hebben. De lage prijzen zorgen ervoor dat miljoenen mensen meerdere artikelen kopen in plaats van dat ene artikel dat ze eigenlijk nodig hebben. Met andere woorden: het stimuleert consumptie ongeacht de behoefte, en moedigt zo overconsumptie aan. Uit een studie van EcoCart bleek dat Black Friday 2020 de meest vervuilende feestdag tot nu toe was. Dit feit wordt nog erger als je weet dat de Black Friday verkopen elk jaar stijgen.
Black Friday heeft ernstige gevolgen op verschillende aspecten. Ten eerste is er een grotere behoefte aan producten. Door het grote aantal verkopen, zowel offline als online, moeten veel goedkope en niet-duurzame producten worden geproduceerd. Bovendien blijkt uit een studie dat Black Friday aankopen na nul of slechts één keer gebruik worden weggegooid. Ten tweede hebben fabrikanten voor het maken van deze producten ook grondstoffen nodig. Een van die grondstoffen is hout, dat in talloze producten wordt gebruikt. Black Friday en overconsumptie in het algemeen zorgen dus voor meer ontbossing.
Een laatste belangrijk aspect is transport: veel bestellingen moeten worden vervoerd van de fabrieken naar winkels en daarna naar de eindconsument, waardoor meer vrachtwagens op de weg nodig zijn. De toename van het vervoer van goederen is niet alleen het gevolg van de vraag van de consumenten, maar ook van de verwachtingen van de detailhandelaren. De weken voor Black Friday slaan winkeliers al voorraden in, waardoor de wegen voor en na Black Friday overspoeld worden met vrachtwagens. Uit een studie van The Guardian uit 2017 bleek dat elke 93 seconden een dieseltruck een Amazon fulfillment center verliet.
Impact van Black Friday op mensen
“Als jij het niet bent die de prijs betaalt, dan is het wel iemand anders.” Dit gezegde stelt dat wanneer je goedkope goederen aanschaft, iemand ergens in de toeleveringsketen daaronder lijdt.
Bedrijven die hun producten tegen extreem lage prijzen aanbieden, besteden hun productie vaak uit aan landen met minimumlonen. De echte kosten zijn de mensen die een minimumloon ontvangen en daardoor in de cyclus van armoede blijven hangen. Hoewel Black Friday enorme inkomsten oplevert voor deze bedrijven, gaat niets daarvan terug naar hun werknemers.
Na de productie moeten de producten worden verpakt en verscheept. Hoewel dit vaak gebeurt in meer ontwikkelde landen, lijden de mensen nog steeds onder lange werktijden en lage lonen. In de periode van Black Friday bijvoorbeeld werken de werknemers van Amazon 12 tot 16 uur in ploegendienst, waardoor ze veel stress hebben.
Black Friday is nauw verbonden met de feestdagen: de tijd van het jaar waarin alles draait rond familie, vrienden en gezelligheid. In plaats daarvan hebben bedrijven ervoor gezorgd dat het om geld gaat. We moeten ons afvragen of we winst echt verkiezen boven mensen en de planeet.
Black Friday is een systeemprobleem
Mensen moeten elkaar niet veroordelen voor het kopen van iets op Black Friday. Iets kopen wat je nodig hebt met korting is altijd leuk en mensen die het financieel moeilijk hebben zijn de laatsten die veroordeeld moeten worden voor het kopen van producten op Black Friday.
We hebben misschien het gevoel dat we als individu niet veel kunnen doen aan de overconsumptie op Black Friday. Maar laten we niet vergeten dat verandering voortkomt uit mensen en dat we niet bang moeten zijn om ons uit te spreken. Als iedereen nee zegt tegen overconsumptie, kunnen we stoppen met bedrijven te stimuleren tot overproductie. Al onze stemmen samen kunnen een systemische verandering teweegbrengen. Zo kunnen we afstappen van een kapitalistische benadering, waaruit de overconsumptie in de eerste plaats is voortgekomen.
Reclame op Black Friday
We willen ook een grote shoutout geven aan bedrijven die anders denken. Een bekend voorbeeld is de visie van het kledingmerk Patagonia. Met hun reclamecampagne “Don’t buy this jacket” moedigen ze consumenten aan om minder te kopen. De meeste bedrijven stimuleren consumenten juist tot overconsumptie. Daarom mogen we de impact van advertenties in de hysterie van Black Friday niet vergeten.
Bronnen:
- Black Friday to cause spikes in air pollution and plastic waste, warn environmentalists
- Don’t Read This Article: How Ads Against Consumerism Help Sustainability
- Reimagining Black Friday: Business Models Based on Services, Not Stuff
- Most Black Friday purchases soon end up as waste
- Stop Before You Shop: The Issues With Black Friday and Cyber Monday
- Black Friday: its environmental impact
- Een reminder waarom je juist niet wilt meedoen aan Black Friday
